ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ ΑΡΧΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ  >>>

αγορά εισιτηρίων: e-ticket

κρατήσεις θέσεων: 210 5138067

Οι Ρόζενκραντζ και Γκίλντενστερν είναι νεκροί

του Τομ Στόπαρντ

από την Ομάδα Εν Δράσει

 αναδημοσίευση εδώ
κριτικών από τα παρακάτω έντυπα
(με τη σειρά δημοσίευσης):
↓

 link,
στις κριτικές που είναι
ανεβασμένες σε ιστοσελίδες:
↓

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ - Όλγα Σελλά ■

Η ΑΥΓΗ - Μάνια Ζούση ■

ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ - Χριστίνας Κοκκοτά ■

κάθε εβδομάδα
3 παραστάσεις:
από Κυριακή
έως Τρίτη

ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ -  Ιλειάνας Δημάδη ■

 -  ■

 -  ■

 -  ■

 -  ■

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ - 20/1/15

Όλγα Σελλά

ευχαριστούμε τους χορηγούς:

Σαρκαστικό κείμενο με εξαιρετικούς συντελεστές

Τα πρωταρχικά στοιχεία σε μια παράσταση είναι το έργο -το κείμενο δηλαδή- και αμέσως μετά οι συντελεστές.

Ο σκηνοθέτης (με επιτυχημένη θητεία και ως ηθοποιός) Δημήτρης Μυλωνάς και η ομάδα «Εν δράσει» διαλέγουν πρώτον απρόβλεπτα όσο και ενδιαφέροντα έργα και, δεύτερον, καλούς συνεργάτες.

Πέρυσι είδαμε τα «Γράμματα αγάπης στον Στάλιν» του Ισπανού Χουάν Μαγιόρκα, που εντυπωσίασε το κοινό, αφού έθιγε το θέμα της σχέσης των καλλιτεχνών με την εξουσία, τη σχέση των πολιτών με την εξουσία και την ανάγκη των καλλιτεχνών να δημιουργήσουν πάση θυσία.

Φέτος επιλέγουν κάτι επίσης απρόβλεπτο: το έργο του Βρετανού Τομ Στόπαρντ «Ο Ρόζενκραντζ και ο Γκίλντενστερν είναι νεκροί» που ξεκίνησε από την περασμένη Τρίτη στο θέατρο «Επί Κολωνώ».

Ο βραβευμένος συγγραφέας του έργου «Ερωτευμένος Σαίξπηρ» έγραψε ένα έργο σουρεαλιστικό, καυστικό, σαρκαστικό, με μέλημά του τις υπαρξιακές αγωνίες σε σχέση πάντα με τις κοινωνικές δομές που μας περιβάλλουν. Ένα έργο πυκνό, που συνομιλεί διαρκώς με τον σαιξπηρικό Άμλετ (ο Ρόζενκραντζ και ο Γκίλντενστερν είναι οι δύο φίλοι και συμφοιτητές του Άμλετ, που διατάσσονται από τον Κλαύδιο να τον δολοφονήσουν).

Κι ενώ  στον  σαιξπηρικό  «Άμλετ» οι δύο αυτοί φουκαράδες έχουν  ελάχιστο  ρόλο  και παρουσία, στο έργο του Στόπαρντ πρωταγωνιστούν. Και προσπαθούν να κατανοήσουν τον κόσμο στον οποίο ζουν.

Αυτό το πυκνό αλλά γεμάτο χιούμορ κείμενο του βρετανού συγγραφέα, ο Δημήτρης Μυλωνάς σκηνοθέτησε με ευφυΐα, έντονο ρυθμό (καταιγιστικό σχεδόν), με απλά αλλά έξυπνα ευρήματα, έχοντας στη διάθεσή του εξαιρετικούς ηθοποιούς: Πρώτα πρώτα τον Ρόζενκραντζ και τον Γκίλντεστερν, δηλαδή τον Γιώργο Παπαπαύλου και τον Γεράσιμο Γεννατά. Και όπως και στον σαιξπηρικό «Άμλετ» υπάρχει ένας θίασος, έτσι και στο έργο του Στόπαρντ υπάρχει πάλι ένας θίασος (Θοδωρής Σκυφτούλης, Άννα Ελεφάντη, Σπύρος Χατζηαγγελάκης, με κέφι, τραγούδι, ταχυδακτυλουργίες και μπρίο) που παραπέμπει συχνά στο αναγεννησιακό θέατρο.

Στην παράσταση του «Επί Κολωνώ» ο θεατής θα γελάσει πολύ, θα απολαύσει τις ερμηνείες των ηθοποιών και θα σκεφτεί σοβαρά, στο τέλος της παράστασης, τα πολλά που θίγει ο βρετανός συγγραφέας: τον σαρκασμό των ιερών και των οσίων (όπως είναι ο Άμλετ για τους Αγγλοσάξονες) και μέσω αυτού του σαρκασμού τη διαδρομή προς την αυτογνωσία και τα διαρκή ερωτήματα για τη γνώση. Και σαρκάζοντας τα καθ’ ημάς, ο Δημήτρης Μυλωνάς έβαλε μια απολαυστική σκηνή που παραπέμπει στην ευφορία του νεοελληνικού σκυλάδικου. Ένα απαιτητικό κείμενο, που παρουσιάστηκε το 1966 στο Φεστιβάλ του Εδιμβούργου, για όσους αγαπούν το θέατρο που δεν είναι μόνο διασκέδαση, αλλά προβληματισμός και ψυχαγωγία μαζί.

Η ΑΥΓΗ - 27/1/15

Μάνια Ζούση

Όταν οι κομπάρσοι γίνονται λαμπεροί πρωταγωνιστές

Ο Ρόζενκραντζ και ο Γκίλντενστερν, δύο δευτερεύοντες ρόλοι αυλικών στον μυθικό Άμλετ του Σαίξπηρ, γίνονται πρωταγωνιστές στο ευφυές έργο του Τομ Στόπαρντ, όπου μέσα από τον παραληρηματικό τους λόγο και τη μόνιμη σύγχυσή τους προσπαθούν να εξηγήσουν τις δολοπλοκίες, τις ίντριγκες και τις δολοφονίες του σαιξπηρικού έπους.

Στο έργο "Ο Ρόζενκραντζ και ο Γκίλντενστερν είναι νεκροί" οι κομπάρσοι παίρνουν εκδίκηση και γίνονται πρωταγωνιστές, αναδεικνύοντας ένα σπινθηροβόλο πνεύμα, εφευρετικότητα, βιτριολικό χιούμορ και διαλόγους βιρτουόζων.

Αν και έχουν περάσει σχεδόν πενήντα χρόνια από τη συγγραφή του, στην παράσταση που ανεβαίνει στο Θέατρο Επί Κολωνώ, η συγγραφική διάνοια του Τομ Στόπαρντ συναντά τη θεατρική αντίληψη και ματιά του Δημήτρη Μυλωνά που κανάκεψε το έργο και ανέδειξε τους χυμούς του, επιλέγοντας κατ' αρχάς έναν θίασο αξιώσεων και δυνατών πρωταγωνιστών: ιδανικοί Γκιλ και Ροζ οι Γεράσιμος Γεννατάς και Γιώργος Παπαπαύλου, σπαρταριστός θεατρώνης ο Θοδωρής Σκυφτούλης, ευχάριστες εκπλήξεις η Άννα Ελεφάντη και ο Σπύρος Χατζηαγγελάκης.

Ο Άμλετ ξαναγράφεται αλλιώς και τα πάθη του νεαρού και διάσημου πρίγκιπα εξιστορούνται μέσα από τη λοξή ματιά δύο αδέξιων κομπάρσων.

Οι δυο τους, όταν συναντούν έναν περιοδεύοντα θίασο, οδηγούνται μέσα από το παιχνίδι στη χαρά της γνώσης. Σε αυτόν τον θίασο ενσαρκώνεται όλη η δύναμη του θεάτρου, ένα παιχνίδι άλλοτε αθώο και αστείο, άλλοτε σκοτεινό και θανατηφόρο, που συμπυκνώνει εμπειρίες και νοήματα και παρασέρνει μέσα από το παίξιμο του Άμλετ τους δύο ήρωες στην πραγματική ζωή. Όπως λέει άλλωστε και ο Παίκτης - Θεατρώνης: "Θα επιστρέψουμε στην αρχή του θεάτρου, στον αυτοσχεδιασμό"!

Κανείς δεν γλιτώνει από τη σαρκαστική σχολιογραφία του Μυλωνά, ούτε οι μεγαλορρήμονες ηθοποιοί, ούτε οι υπερβάλλοντες σκηνοθέτες.

Ρυθμοί καταιγιστικοί, παραληρηματική γλώσσα και ερεθιστικοί διάλογοι, καθιστούν απολαυστική αυτήν την ανελέητη παρωδία για τις καταπιεσμένες επιθυμίες των «δεύτερων» που θέλουν να πάρουν για λίγο κεφάλι από τους «πρώτους».

ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ - 15/2/2015

Χριστίνα Κοκκοτά

Στον σαιξπηρικό «Άμλετ» ο Ρόζενγκραντζ και ο Γκίλντενστερν, έχουν τριτεύοντα ρόλο, ενώ στο έργο του Τομ Στόππαρντ -του μεγαλύτερου μετά τον Χάρολντ Πίντερ σύγχρονου Άγγλου δραματουργού που αντλεί τον τίτλο του από το όνομά τους, γίνονται πρωταγωνιστές. Φίλοι και συμφοιτητές του Άμλετ, αυλικοί στην υπηρεσία του σφετεριστή του θρόνου Κλαύδιου και εκτελεστικά όργανα στο σαιξπηρικό κείμενο, υποχρεωμένα να μεταφέρουν στην Αγγλία μία βασιλική επιστολή, της οποίας το περιεχόμενο αγνοούν, με τη διαταγή «ο Άμλετ να εκτελεσθεί», χάρη στην ανατρεπτική γραφή του Στόππαρντ στην υπαρξιακή τραγικωμωδία του «Ο Ρόζενγκραντζ και ο Γκίλντενστερν είναι νεκροί» ξαναγεννιούνται και ξαναζούν στη σκηνή του θεάτρου και της ζωής.

Η αυλαία αυτής της καυστικής σάτιρας του 20ού αι. (1964) ανοίγει με τους δύο σαιξπηρικούς τριταγωνιστές και τώρα πια κυρίαρχους της σκηνής να ζουν μια άχαρη καθημερινότητα, παίζοντας με νομίσματα σε ένα αδιευκρίνιστο τοπίο το συμβολικό παιγνίδι κορώνα-γράμματα αλλά και λεκτικά παιγνίδια ερωτήσεων και απαντήσεων, διακόπτοντας ο ένας τον άλλον αλλά και μένοντας σιωπηλοί για πολλή ώρα. Από τη στάση τους γίνεται φανερό ότι βρίσκονται σε πλήρη σύγχυση και υπαρξιακή αγωνία. Αδυνατούν να κατανοήσουν τον κόσμο γύρω τους, να έχουν γνώση για τον ίδιο τον εαυτό τους, να είναι σε θέση να κάνουν επιλογές επωφελείς για τη ζωή τους. Διστακτικοί και φοβισμένοι, άβουλοι και αναποφάσιστοι δεν κάνουν καμιά προσπάθεια να πολεμήσουν το κενό του ελέγχου, που τους βασανίζει. Ακόμα και όταν οδηγούνται από τον Στόππαρντ από τη σκηνή της ζωής στη σκηνή του θεάτρου - μέσω του ευρήματος «το θέατρο μέσα στο θέατρο», που λειτουργεί στο σαιξπηρικό κείμενο αλλά και στη μεταθεατρική αυτή εκδοχή του - δεν επιδιώκουν καμιά επιλογή του ρόλου τους. Χωρίς μνήμη του παρελθόντος τους, αγνοούν πως άρχισε το ταξίδι τους και που κατευθύνονται, άγνοια η οποία συνεχίζεται μέχρι τον απειλούμενο θάνατό τους στο τέλος του έργου. Ωστόσο, παρά τον τίτλο του, ο θάνατος των δύο ηρώων δεν έρχεται ποτέ, καθώς ο Στόππαρντ, αντίθετα με ό,τι συμβαίνει στο κείμενο του «Άμλετ», κρατάει τον Ροζ και τον Γκιλ από το να πεθάνουν και τους στρέφει προς τη ζωή.

 Μια τραγικωμωδία που κινείται ανάμεσα στον ρεαλιστικό οπτιμισμό (Ρόζενγκραντζ) και τον φιλοσοφημένο πεσιμισμό (Γκίλντενστερν) ως όψεις του ίδιου νομίσματος και εναντιώνεται στον ντετερμινισμό ότι τα γεγονότα συμβαίνουν με κάποιο αδιάσπαστο σχέδιο, που ακυρώνει τη διαδρομή του ανθρώπου προς την αυτογνωσία και τη δράση. Ο Δημήτρης Μυλωνάς, έχοντας στη διάθεσή του καλούς ηθοποιούς, τον εξαιρετικό Γεράσιμο Γεννατά (Γκλίλντενστερν) και τον νεαρό ταλαντούχο Γιώργο Παπαπαύλου (Ρόζενγκραντζ) οργάνωσε σκηνοθετικά το έργο του Στόππαρντ σε μια ευφυή παράσταση έντονων ρυθμών και απλών αλλά λειτουργικών ευρημάτων, που συγκρατεί το ενδιαφέρον των θεατών με την αναγκαία βέβαια προϋπόθεση να έχουν στοιχειώδη γνώση της υπόθεσης και της πλοκής του σαιξπηρικού «Άμλετ». Τους δύο πρωταγωνιστές περιστοιχίζουν στην απόδοση του θιάσου των πλανόδιων ηθοποιών ο Θοδωρής Σκυφτούλης, η Άννα Ελεφάντη και ο Σπύρος Χατζηαγγελάκης.

ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ - 12/3/2015

Ιλειάνα Δημάδη

Τι κι αν στο σαιξπηρικό «Άμλετ» οι Ρόζενκραντζ και Γκίλντενστερν εκτελούνται;  Ο Τομ Στόπαρντ έδωσε ξανά φωνή στους ελάσσονες αυτούς χαρακτήρες, σε ένα έργο που συνιστά μία από τις σπουδαιότερες θεατρικές παρακαταθήκες των '60s. Ευτυχώς, το απολαυστικό τωρινό του ανέβασμα δεν αφορά μόνο... σπουδαστές θεατρολογίας! Ένας 27χρονος Βρετανός δημοσιογράφος τσέχικης  καταγωγής, εξόριστος παιδιόθεν υπό το φόβο του ναζισμού, γράφει το 1964 την πρώτη εκδοχή ενός έργου με τον τίτλο «Ο Ρόζενκραντζ και ο Γκίλντενστερν είναι νεκροί», χρησιμοποιώντας ανερυθρίαστα τον «Άμλετ» του Σαίξπηρ. Εκθέτει σε αυτό σωρεία προβληματισμών που συνοψίζονται ίσως στη φράση: «Μη χειροκροτάτε! Ο κόσμος πάλιωσε». Τρία χρόνια μετά, το δυσπρόφερτο έργο του παρουσιάζεται στο Φεστιβάλ Εδιμβούργου. Αυτό ήταν. Η Αγγλία αποκτά έναν μεγάλο θεατρικό συγγραφέα, τον 77χρονο σήμερα σερ Τομ Στόπαρντ. Μολονότι διατηρεί τη σκευή του κωμικού, ο Στόπαρντ ταλανίζεται από τις οντολογικές αγωνίες της τραγωδίας -«ποιοι είμαστε και γιατί υπάρχουμε; προσαρμόζοντάς τις στο σύγχρονο του σκεπτικισμό. Λειτουργεί ταυτόχρονα ως δημιουργός και ως κριτικός και οδηγεί στα άκρα το εύρημα «θέατρο μέσα στο θέατρο», επιτρέπει στην ιστορία του θεάτρου (άρα και του ανθρώπου) να παρελάσει στη σκηνή και συντάσσεται με τα εναγώνια φιλοσοφικά ερωτήματα των μεταπολεμικών χρόνων. Όπως δηλαδή ο Τεοντόρ Αντόρνο αναρωτιόταν: «Πώς να γραφτεί ποίηση μετά το Άουσβιτς;» και ο Ζαν Μποντριγιόρ: «Τι κάνουμε μετά το όργιο της νεωτερικότητας», ο Στόπαρντ μοιάζει να θέτει το ερώτημα: «Πώς κάνουμε θέατρο όταν όλες μας οι βεβαιότητες είναι πια νεκρές;» Και απαντά με ένα εξαιρετικά πνευματώδες έργο, επαναπροσδιορίζοντας  το ρόλο του συγγραφέα την ίδια εποχή που κηρύσσεται, διά στόματος Ρολάν Μπαρτ, «ο θάνατος του συγγραφέα». Προσοχή: το έργο του Στόπαρντ δεν θεωρητικολογεί. Είναι μεν ένα παλίμψηστο αναφορών (από τον Πλάτωνα μέχρι τον Μπέκετ) αλλά κι ένα διασκεδαστικό χάπενινγκ. Η σκηνοθεσία του Δημήτρη Μυλωνά εγκαλεί και τις δύο διαστάσεις του, το εμβαπτίζει στη σκηνική μαγεία που παράγεται «με το τίποτα», ενθαρρύνει τον αυτοσχεδιασμό, αλλά δεν ξεχνά να τον δομήσει, εφαρμόζει έντεχνα το γκροτέσκο ύφος όσο και τη νεοελληνική μπαλαφάρα, του προσδίδει τον ιλιγγιώδη ρυθμό του παραλόγου, ενώ αξιοποιεί ευρηματικά τη σκηνογραφική «δεύτερη αυλαία» της Δήμητρας Λιάκουρα και τις ταιριαστές μουσικές του Παύλου Κατσιβέλη. Το πρόβλημα είναι ότι φλυαρεί - πάμπολλα, «αχρείαστα» και αποπροσανατολιστικά είναι τα σκηνοθετικά ευρήματα, θαρρείς υπό το φόβο του κενού. Στο συγκεκριμένο έργο το κενό είναι που νοηματοδοτεί τα πάντα. Επιπλέον η κατάκτηση της φόρμας δεν έχει επιτευχθεί ειδικά στις «αμλετικές» σκηνές και στο τέλος της η παράσταση πάσχει. Οι ηθοποιοί της παράστασης έχουν κατανοήσει σε ικανοποιητικό βαθμό το βάθος και την πλάκα του έργου (Γιώργος Παπαπαύλου, Σπύρος Χατζηαγγελάκης, Άννα Ελεφάντη), με ειδική μνεία να αξίζει στον Θοδωρή Σκυφτούλη (θιασάρχης) με την εμφάνιση και το ταμπεραμέντο Τζίμη Πανούση και, βέβαια, στον Γεράσιμο Γεννατά, ο οποίος στοιχειωθεί εδώ το δικό του τρόπο ερμηνείας του κωμικού. Το εσωτερικεύει με τον οίστρο του καρατερίστα (όπως, έκανε λ.χ. ο Κώστας Χατζηχρήστος) και το σωματοποιεί με εύγλωττες παρτιτούρες δράσεων, για να το εξωτερικεύσει τελικά με απροσδόκητη ψυχρότητα - για τον a priori «νεκρό» Γκίλντενστερν ο τρόπος αυτός φαντάζει ιδανικός.  

Ο «πολύς» Μπένενχικι Κάμπερμπατς ερμήνευσε πέρυσι στο Λονδίνο τον Ρόζενκραντζ, ωστόσο σημείο αναφοράς παραμένει η κινηματογραφική μεταφορά του έργου (1990), με τους «ασύλληπτους» Γκάρι Όλντμαν και Τιμ Ροθ.

κλικ εδώ για την σελίδα παρουσίασης της παράστασης >>>